Telefoon Hellevoetsluis 0181 - 333 535 | Ridderkerk 0180 - 820 223
Nieuws
Mondkapjesplicht: we zijn er nog niet van af
28 oktober 2021
Mondkapjesplicht: we zijn er nog niet van af
Dat is een goede reden om eens te kijken wat in de afgelopen periode corona aan jurisprudentie heeft opgeleverd met betrekking tot de mondkapjesplicht. Dit wordt geen uitputtend onderzoek, maar hooguit een aantal bijzondere uitspraken waarmee rekening zou kunnen worden gehouden.
Het mondkapje: door de overheid verplicht gesteld
Het mondkapje is slechts nog verplicht in het openbaar vervoer voor reizigers van 13 jaar en ouder. In september 2020 gold nog een wat verder gaande mondkapjesplicht voor winkels, musea en theaters alsmede in het onderwijs en voor contactberoepen.
Het mondkapje: door de werkgever verplicht gesteld
Dat wil echter niet zeggen dat een werkgever geen mondkapjesplicht kan opleggen. Een werkgever heeft op grond van art. 7:660 BW een instructierecht waaraan werknemer zich dient te houden. Weliswaar is dat anders als het instructierecht inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van de werknemer, doch een dergelijke inbreuk is gerechtvaardigd indien die inbreuk een legitiem doel dient.
In kort geding vond de kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland (uitspraak van 13 januari 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:51) dat het dragen van een mondkapje twee legitieme doelen diende:
a. De werkgever is gehouden zorg te dragen voor een gezonde en veilige werkomgeving en dient besmetting van haar werknemers te voorkomen;
b. Bescherming bedrijfsbelang werkgever, omdat de werkgever bij ziekte onder meer een loondoorbetalingsverplichting heeft.
De werknemer (chauffeur) die in deze zaak weigerde een mondkapje te dragen werd – na een gesprek – door de werkgever op non-actief gezet onder gelijktijdige opschorting van het loon. De kantonrechter vond dat de werkgever deze bevoegdheid had en wees de vordering van de werknemer tot toelating tot het werk en loondoorbetaling af.
In een soortgelijke situatie ging de rechtbank Noord-Holland nog een stapje verder (uitspraak 21 september 2021, ECLI NL:RBNHO:2021:8121). Hier betrof het een mondkapjesplicht bij binnenkomst in het bedrijfsgebouw, in de trappenhuizen en in de gangen e.d. Op de werkplek was geen mondkapje verplicht gesteld. De werknemer lapte deze instructies regelmatig aan haar laars en vond het dragen van een mondkapje:
- niet mogelijk in verband met gezondheidsredenen.
Een gesprek leidde niet tot een oplossing en zij weigerde desgevraagd een medische verklaring te verstrekken waaruit bleek dat zij om gezondheidsredenen geen mondkapje kon dragen. Daarnaast uitte zij zich op Facebook negatief over de mondkapjesplicht en haar werkgever alsmede ontstond een conflict met de directeur en een collega die haar hadden aangesproken op het niet dragen van een mondkapje. Mediation leidde niet tot een oplossing.
De werkgever vraagt bij de kantonrechter ontbinding van de arbeidsovereenkomst wegens verwijtbaar handelen van de werknemer (e-grond), dan wel verstoorde arbeidsverhouding (g-grond) en de kantonrechter wijst het ontbindingsverzoek toe op de g-grond (verstoorde arbeidsverhouding).
Als redenen voor de ontbinding noemt de kantonrechter:
- de herhaalde weigering een mondkapje te dragen;
- dat daarover conflicten zijn ontstaan met de directeur en een collega,
en laat daarbij meewegen dat:
- niet heeft onderbouwd of heeft willen onderbouwen, ondanks herhaalde verzoeken daartoe, dat zij om medische redenen geen mondkapje kan dragen.
Een zelfde uitkomst is te vinden in de uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland van 5 maart 2021 (ECLI:NL:RBMNE:2021:863).
De conclusie is dat de werkgever wel degelijk mogelijkheden heeft om een mondkapjesplicht op te leggen aan de werknemer en dat een werknemer niet lichtvaardig mag weigeren een mondkapje te dragen. Weigering kan leiden tot loonopschorting of in het ergste geval tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst.